Społeczny, medyczny i prawny kontekst aborcji w Drugiej Rzeczypospolitej

Przemysław Sołga

Streszczenie w języku polskim


Aborcja to temat obecny w polskim dyskursie społecznym, w tym politycznym, medycznym i prawnym, w dwudziestoleciu międzywojennym. Temat ten był po wielokroć przedmiotem zagorzałych dyskusji, nierzadko ukazując skrajnie przeciwstawne poglądy, także na łamach periodyków będących w obiegu naukowym w dziedzinie nauk medycznych i prawnych. Argumenty przedstawiane zarówno przez jedną, jak i drugą stronę były bardzo podobne do tych, które pojawiają się w polemikach na ten temat w dzisiejszych czasach. Podziemie aborcyjne także wykazywało się dużą aktywnością, pomimo regulacji prawnych penalizujących przerywanie ciąży bez wskazań normatywnych określonych w ustawie.


Słowa kluczowe


aborcja; Druga Rzeczpospolita; medycyna; prawo; dyskurs

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Glaser S., Kilka uwag o spędzaniu płodu ze stanowiska prawa karnego, „Rocznik Prawniczy Wileński” 1928, 2.

Siemieńska H., Stan walki z nierządem, Warszawa 1933.

Szymański A., Ograniczanie urodzeń a karalność przerywania ciąży, Lublin 1930.

„Czasopismo Sądowo-Lekarskie” 1929, 1930.

„Ginekologia Polska” 1927.

„Głos Sądownictwa” 1929.

„Homo Dei” 1939.

„Przegląd Katolicki” 1930.

„Rocznik Prawniczy Wileński” 1928.

„Zagadnienia Rasy” 1929, 1930.

Antonów R., Polskie zmagania z handlem kobietami i dziećmi na przełomie XIX i XX wieku. Wybrane zagadnienia polityczne, prawne i społeczne, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2019, 1.

Brzeziński T., Etyka lekarska, Warszawa 2011.

Bukowska A., Związki zawodowe położnych w Polsce w okresie międzywojennym, w: Zawód położnej na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, Katowice 2004.

Dawidowicz D., Problematyka polityki i polityków na łamach „Głosu Kobiet”, czasopisma dla kobiet wydawanego w latach 1908–1939, w: Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku: polityka w prasie kobiecej, red. M. Dajnowicz, A. Miodowski, Białystok 2019.

Duszpasterze wobec spadku urodzin, „Homo Dei” 1939, 1 (141).

Dworecka T., „Nowiny Akuszeryjne” w latach 1927–1939 – ofertą dla położnych, w: Zawód położnej na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, Katowice 2004.

Gawin M., Planowanie rodziny – hasła i rzeczywistość, w: Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2000.

Gordon F., Convergence and Conflict: Anthropology, Psychiatry and Feminism in the Early Writings of Madeleine Pelletier (1874–1939), „History of Psychiatry” 2008, 2.

Hoff J., Rodzice i dzieci – norma obyczajowa na przełomie XIX i XX wieku, w: Kobieta i kultura życia codziennego. Wiek XIX i XX, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1997.

Knyspel-Kopeć R., Polityka społeczna Drugiej Rzeczypospolitej wobec kobiet w latach wielkiego kryzysu gospodarczo-ekonomicznego, „Ekonomista” 2000, 1.

Kurkowska M., „Fabrykantki aniołków”. O problemie aborcji w Polsce w latach 1878–1939, „Arcana. Kultura–Historia–Polityka” 1998, 1 (19).

Kuźma-Markowska S., Stan badań nad historią antykoncepcji w XIX i XX w., „Przegląd Historyczny” 2009, 100, 3.

Kuźma-Markowska S., Walka z „babkami” o zdrowie kobiet: medykalizacja przerywania ciąży w Polsce w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku, „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały” 2017, 15.

Marcinkowska-Gawin M., „Boyownicy i boyowniczki”. Środowisko „Wiadomości Literackich” wobec problemu regulacji urodzeń, w: Kobieta i kultura życia codziennego. Wiek XIX i XX, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1997.

Natanson W., Boy-Żeleński. Opowieść biograficzna, Warszawa 1983.

Ogórek B., „Należy przestać spluwać dzieci na prawo i lewo!”. Transformacja płodności w populacji Drugiej Rzeczypospolitej, w: Metamorfozy społeczne. Społeczeństwo międzywojenne:

nowe spojrzenie, red. W. Mędrzecki, J. Żarnowski, Warszawa 2015.

Pauluk D., Modele ról kobiety w podręcznikach do wychowania seksualnego, Kraków 2005.

Piątkowska M., Życie przestępcze w przedwojennej Polsce, Warszawa 2012.

Radomski G., Feminizm jest nam obcy. Kwestia kobieca w publicystyce Narodowej Demokracji w okresie międzywojennym, w: Narodowa Demokracja. XIX-XX wiek. Dzieje ruchu politycznego. Księga Pamiątkowa poświęcona Pamięci Profesora Romana Wapińskiego (1931-2008),

Tom 1, Koncepcje-ludzie, red. T. Sikorski, A. Wątor, Toruń 2012.

Renz R., Wzorce społeczno-obyczajowe a realia współżycia kobiet i mężczyzn w międzywojennym środowisku prowincjonalnym (w świetle dokumentów kościelnych), w: Kobieta i małżeństwo. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, red. A. Żarnowska, A. Szwarc,

Warszawa 2004.

Sierakowska K., Elementy kobiecego dyskursu o seksualności na łamach międzywojennych periodyków dla kobiet, w: Kobieta i małżeństwo. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2004.

Sierakowska K., Ewolucja czy rewolucja? Przemiany rodziny na ziemiach polskich w pierwszej połowie XX wieku. Wybrane aspekty, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 2020, 147, 4.

Sierakowska K., Macierzyństwo – wizje a rzeczywistość, w: Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 2000.

Slany K., Regulacja prawna aborcji w Polsce w okresie międzywojennym jako element polityki względem rodziny, w: Z zagadnień historii pracy socjalnej w Polsce i w świecie, red. A. Małek, K. Slany, I. Szczepaniak-Wiecha, Kraków 2006.

Wiak K., Ochrona dziecka poczętego w polskim systemie prawnym, Lublin 2001.

Więckowska E., Lekarze jako grupa zawodowa w II Rzeczypospolitej, Wrocław 2004




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2022.53.429-454
Data publikacji: 2022-06-30 13:44:03
Data złożenia artykułu: 2021-09-30 13:37:46


Statystyki


Widoczność abstraktów - 1728
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF - 1975

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2022 Przemysław Sołga

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.