Ukryj
Pokaż wszystkie
Wyślij tekst przez e-mail 
Gnojowica na czerwonym dywanie. Wizerunek chłopów w filmach Bernardo Bertolucciego 1900 i Ermanno Olmiego Drzewo na saboty
Streszczenie w języku polskim
W niniejszym artykule porównujemy filmy Bernardo Bertolucciego Novecento (1976) i Ermanno Olmiego L’albero degli zoccoli (1978), aby przeanalizować wizerunek chłopów przedstawiony w tych filmach. Pokazujemy, że lata siedemdziesiąte XX w. były dla Włoch okresem intensywnej liminalności, co miało znaczący wpływ na kształtowanie się i przedstawianie wizerunku chłopów w tych filmach. Po pierwsze, badamy kwestie związane z tym okresem, w tym wyczerpanie się cudu gospodarczego oraz czarny i czerwony terroryzm, aby rozpocząć analizę wizerunku chłopów przedstawionego w filmach. Po drugie, wykorzystujemy punkty widzenia związane z maszynami, krajobrazem i ruchem historycznym, aby pokazać, że reżyserzy wykorzystali ten wizerunek, aby przeciwstawić się postępującemu procesowi modernizacji włoskiego społeczeństwa. Po trzecie, ujawniamy i rozważamy pewne iluzoryczne twierdzenia dotyczące historycznej autentyczności, które opierają się na schematach stereotypów i potwierdzają, że lata siedemdziesiąte XX w. były wpływowym okresem dla wyobrażeń o chłopach. Wiele z tych kwestii nadal nas prześladuje. Badania te wzbogacają zatem nasz zestaw narzędzi analitycznych dotyczących historii i przyszłej dynamiki studiów nad chłopstwem, wkraczając w dyscypliny obejmujące zarówno historię Włoch, jak i filmoznawstwo.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDF (English)Bibliografia
Archibugi D., Blade Runner economics: Will innovation lead the economic recovery?, “Research Policy” 2017, 46, 3.
Barbagallo F., Il Pci, i ceti medi e la democrazia nel Mezzogiorno (1943-1947), “Studi Storici” 1985, 26, 3.
Barbagallo F., Enrico Berlinguer, il compromesso storico e l’alternativa democratica, “Studi Storici” 2004, 45, 4.
Bevilacqua P., Conclusioni, in: Riforma fondiaria e Paesaggio. A sessant’anni dalle Leggi di Riforma: dibattito politico-sociale e linee di sviluppo, ed. G. Bonini, Soveria Mannelli 2012.
Bevilacqua P., Un’agricoltura per il futuro della terra. Il sistema di produzione del cibo come praradigm di una nuova era, Bra 2022.
Bianchino G., Le campagne del realismo, in: Paesaggi in trasformazione. Teorie e pratiche della ricerca a cinquant’anni dalla Storia del paesaggio agrario italiano di Emilio Sereni, eds. G. Bonini, C. Visentin, Gattatico e Bologna 2014.
Bianco M., Il legame tra piazza Fontana e il “Golpe Borghese” nelle recenti indagini giudiziarie, “Studi Storici” 2000, 41, 1.
Blumenberg R., Documentary Films and the Problem of “Truth”, “Journal of the University Film Association” 1977, 29, 4.
Bonfanti A., “Dalle Stalle alle Stelle”: Peasant Stereotypes, Pledges to Authenticity and Spaces of Liminality in Return to Dust and The Tree of Wooden Clogs, “New Formations” 2024, 113.
Brass T., Fiends, friends and fools: screen images and/as rural struggle, “Dialectical Anthropology” 2010, 34, 1.
Brass T., Nymphs, Shepherds, and Vampires: The Agrarian Myth on Film, “Dialectical Anthropology” 2000, 25, 3–4.
Brass T., Reel Images of the Land (Beyond the Forest): Film and the Agrarian Myth, “The Journal of Peasant Studies” 2001, 28, 4.
Canfora L., La metamorfosi, Bari-Rome 2021.
Canfora L., Il fascismo non è mai morto, Bari 2024.
Chiarini R., Profilo storico-critico del Msi, “Il Politico” 1989, 54, 3.
Colombo D., «L’albero degli zoccoli» e la civiltà contadina, “L’eco di Bergamo” 16.10.2017, https://www.ecodibergamo.it/stories/luoghi-non-comuni/lalbero-degli-zoccolie-la-civilta-contadina_1258090_11/ [access: 16.7.2024].
Cozzolino A., Neoliberal Transformations of the Italian State. Understanding the Roots of the Crises, Lanham (MD) 2021.
D’Eramo M., Il selfie del mondo. Indagine sull’età del turismo, Milan 2017.
Dell’Acqua G.P., Ermanno Olmi reagisce alle accuse, in: L’albero degli zoccoli nell’Italia 1978, ed. G.P. Dell’Acqua, Milan 1979.
Dicono menzogne a catena perché la verità è contro di loro, “l’Unità” 28 April 1974.
Dyer R., Idol thoughts: orgasm and self-reflexivity in gay pornography, “Critical Quarterly” 1994, 36, 1.
Eco U., The Myth of Superman, review of The Amazing Adventures of Superman, trans. Natalie Chilton, “Diacritics” 1972, 2, 1.
Felice C., Una storia esemplare. Fucino: bonifica, riforma agraria, distretto agroindustriale, Rome 2023.
Forlenza R., On the Edge of Democracy. Italy, 1943–1948, Oxford 2019.
Forlenza R., Thomassen B., Italian Modernities: Competing Narratives of Nationhood, New York 2016.
Giacomoni S., Nel paese della rimozione, in: L’albero degli zoccoli nell’Italia 1978, ed. G.P. Dell’Acqua, Milan 1979.
Giuliani M., La filosofia ebraica, Brescia 2017.
Gladych M., Review of L’alberto degli zoccoli by Ermanno Olmi, “Film Quarterly” 1980–1981, 34, 2.
Gombrich E. H., Art and Illusion. A Study in the Psychology of Pictorial Representation, Princeton and Oxford 2000.
Guerra M., Gli ultimi fuochi. Cinema italiano e mondo contadino dal fascismo agli anni Settanta, Rome 2010.
Harrington R., Landscape with bulldozer: machines, modernity and environment in post-war Britain, in: Histories of Technology, the Environment and Modern Britain, eds. J. Agar, J. Ward, London 2018.
Hobsbawm E., Peasants and Politics, “The Journal of Peasant Studies” 1973, 1, 1.
Horton A., History as Myth and Myth as History in Bertolucci’s 1900, “Film & History: An Interdisciplinary Journal of Film and Television” 1980, 10, 1.
Kilpatrick J., Celluloid Indians: Native Americans and film, Lincoln 1999.
Kinkle J., Toscano A., Filming the Crisis: A Survey, “Film Quarterly” 2011, 65, 1.
Lampeusa G. (di), The Lepard, transl. A. Colquhoun, London 1960.
L’albero degli zoccoli Intervista a Ermanno Olmi, YouTube channel “Margherito Campofiorito” 16.8.2018, https://www.youtube.com/watch?v=WMog-cTCeqQ&ab_channel=MargheritoCampofiorito [access: 17.7.2024]
Losurdo D., Il marxismo occidentale. Come nacque, come morì, come può rinascere, Bari-Rome 2017.
Mandarini M., Introduction, in: A. Negri, Time for Revolution, London-New York 2013.
Masi E., Breve storia della Cina contemporanea, Rome-Bari 1979.
Matless D., Landscape and Englishness, London 1998.
Matless D., One Man’s England: W. G. Hoskins and the English Culture of Landscape, “Rural History” 1993, 4, 2.
Mollica R., From Antonio Gramsci to Franco Basaglia: The Theory and Practice of the Italian Psychiatric Reform, “International Journal of Mental Health” 1985, 14, 1–2.
Moltedo G., Il Manifesto: Italy’s Left-Wing Media, “The Harvard International Journal of Press/Politics” 2000, 5, 2.
Morandini M., Ermanno Olmi, Milan 2009.
Placido B., Ma i «villani» di Olmi vivono solo in Arcadia?, in: L’albero degli zoccoli nell’Italia 1978, ed. G.P. Dell’Acqua, Milan 1979.
Priestland D., The Red Flag. A History of Communism, New York 2009.
Prosperi A., Un volgo disperso. Contadini d’Italia nell’Ottocento, Turin 2021.
Pucci L., "Terra Italia": The Peasant Subject as Site of National and Socialist Identities in the Work of Renato Guttuso and Giuseppe De Santis, “Journal of the Warburg and Courtauld Institutes” 2008, 71.
Pucci L., History, Myth and the Everyday: Luchino Visconti, Renato Guttuso, and the Fishing Communities of the Italian South, “Oxford Art Journal” 2013, 36, 3.
Quart L., “1900” Bertolucci’s Marxist Opera, “Cinéaste” 1978, 8, 3.
Revelli N., Il mondo dei vinti. Testimonianze di cultura contadina. La pianura. La collina. La montagna. Le lanche, Turin 1997.
Rohdie S., Salò: A Cinema of Poetry, “Criterion” 4.10.2011, https://www.criterion.com/current/posts/512-salo-a-cinema-of-poetry [access: 16.7.2024].
Rossi-Doria A., Il ministro e i contadini. Decreti Gullo e lotte nel Mezzogiorno. 1944–1949, Rome 1983.
Santovetti F., L’angoscia e la rivoluzione: Bernardo Bertolucci e il cinema di poesia, “Modern Language Notes” 1993, 108, 1.
Sciascia L., The Moro Affair, trans. by S. Rabinovitch, London 2013.
Scott A.O., A Five-Hour Crash Course in Italian History That’s Also Great Filmmaking, “New York Times”, 6.5.2020, https://www.nytimes.com/2020/05/06/movies/1900-movie.html [access: 16.7.2024].
Socci S., Bernardo Bertolucci, Milan 2008.
Tesini M., Zambernardi L., Introduzione: metamorfosi di un mito, in: Quel che resta di Mao: Apogeo e rimozione di un mito occidentale, eds. M. Tesini, L. Zambernardi, Milan 2018.
Togliatti P., Ceto medio ed Emilia Rossa, in: Palmiro Togliatti. La politica nel pensiero e nell’azione. Scritti e discorsi. 1917–1964, eds. M. Ciliberto, G. Vacca, Milan 2014.
Togliatti P., Lezioni sul fascismo, Rome 2019.
Toscano A., The Promethean Gap: Modernism, Machines, and the Obsolescence of Man, “Modernism / modernity” 2016, 23, 3.
Uva C., Images of Violence, Violence of Images: The “Years of Lead” and the Practice of Armed Struggle between Photography and Video, in: Stillness in Motion: Italy, Photography and the Meaning of Modernity, eds. S.P. Hill, G. Minghelli, Toronto 2014.
Vacca G., Il comunismo italiano. Una cultura politica del Novecento, Rome 2021.
Vacca G., L’Italia contesa. Comunisti e democristiani nel lungo dopoguerra (1943–1978), Venice 2018.
Vacca G., La tragica modernità del fascismo. Le analisi di Antonio Gramsci, Palmiro Togliatti e Angelo Tasca, Rome 2022.
Vacca G., Modernità alternative. Il Novecento di Antonio Gramsci, Turin 2017.
Vacca G., Quel che resta di Marx. Rileggendo il Manifesto dei comunisti, Rome 2016.
Vacca G., Storiografia e vita nazionale. Liberalismo e marxismo nell’Italia del Novecento, Rome 2022.
Yan H., Spectralization of the rural: Reinterpreting the labor mobility of rural young women in post-Mao China, “American Ethnologist” 2003, 30, 4.
Young D., The Tree of Wooden Clogs: The Sacredness of Life as Understatement, “Criterion” 11.2.2017, https://www.criterion.com/current/posts/4425-the-tree-of-wooden-clogs-the-sacredness-of-life-as-understatement [access: 25.4.2024].
“Neil Bahadur” 1.4.2018, Letterboxd, https://letterboxd.com/film/1900/reviews/by/activity/ [access: 15.7.2024].
“Jerry McGlothlin” 28.3.2022, Letterboxd, https://letterboxd.com/film/the-tree-of-wooden-clogs/reviews/by/activity/ [access: 15.7.2024].
“@pepaivanova9000”, 17.12.2022, YouTube video L’albero degli Zoccoli (1978), YouTube channel “WMStudio Entertainment”, https://www.youtube.com/watch?v=jn3n5814f5c&ab_channel=WMStudioEntertainment [last accessed on: 15.3.2023, removed as of 17.7.2024].
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2025.60.903-937
Data publikacji: 2025-11-28 08:32:47
Data złożenia artykułu: 2024-07-22 07:52:10
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2025 Andrea Bonfanti
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.