Folwark i los. Szkic o twórczości wiejskiej Adolfa Dygasińskiego

Karolina Anna Chyła

Streszczenie w języku polskim


Artykuł ten jest próbą interpretacji wybranych tekstów Adolfa Dygasińskiego, ukazujących obraz życia na folwarku w drugiej połowie XIX w. z perspektywy robotników rolnych. W ujęciu Dygasińskiego folwark jawi się jako wynaturzona i zdehumanizowana przestrzeń społeczna, nacechowana wszechobecną przemocą. Panujące tam skrajnie trudne warunki demontują międzyludzkie więzi, skłaniając bohaterów do obsadzania w roli kozłów ofiarnych różnych przedstawicieli własnej wspólnoty. Autorka artykułu analizuje ten społeczny fenomen w postaci przedstawionej nam przez pisarza i podejmuje próbę wytłumaczenia zarówno jego przebiegu, jak i czynników, które go wywołują.


Słowa kluczowe


Adolf Dygasiński; literatura polska XIX w.; folwark; robotnicy rolni; przemoc; życie na wsi w XIX w.

Pełny tekst:

PDF (English)

Bibliografia


Dygasiński A., Listy, preface J.Z. Jakubowski, biographical annotations A. Górski, prep. and ed. T. Nuckowski, Wrocław 1972.

Brzozowska D., Adolf Dygasiński, Warszawa 1957.

Dröscher V.B., Białe lwy muszą umrzeć. Zasady sprawowania władzy w świecie zwierząt, transl. M. Auriga, Warszawa 1997.

Douglas M., Purity and Danger. An Analysis of Concepts of Pollution and Taboo, Harmondsworth 1970.

Girard R., The Scapegoat, transl. Y. Freccero, Baltimore 1986.

Goffman E., Stigma. Notes on the Management of the Spoiled Identity, York 1986.

Groniowski K., Robotnicy rolni w Królestwie Polskim 1871–1914, Warszawa 1977.

Jakubowski J.Z., Zapomniane ogniwo. Studium o Adolfie Dygasińskim, Warszawa 1978.

Kristeva J., Powers of Horror. An Essay on Abjection, transl. L.S. Roudiez, New York 1982.

Radowska-Lisak M., Między oralnością a literackością. Proza wiejska Adolfa Dygasińskiego, Toruń 2015.

Skała A., Adolf Dygasiński – niepoprawny pozytywista. Między tradycją a nowoczesnością, Lublin 2013.

Waydel-Dmochowska J., Jeszcze o dawnej Warszawie, Warszawa 1960.

Wysokińska A., Nowelistyka chłopska Adolfa Dygasińskiego, Słupsk 1980.

Zowczak M., Biblia ludowa. Interpretacje wątków biblijnych w kulturze ludowej, Toruń 2013.

Dygasiński A., Lis, in: A. Dygasiński, Pisma wybrane, vol. 21, ed. B. Horodyski, Nowele i opowiadania, vol. 8, Warszawa 1951.

Dygasiński A., Maciek Fuła, in: A. Dygasiński, Pisma wybrane, vol. 21, ed. B. Horodyski, Nowele i opowiadania, vol. 7, Warszawa 1951.

Dygasiński A., Margiela i Margielka, in: A. Dygasiński, Pisma wybrane, vol. 17, ed. B. Horodyski, As. Margiela i Margielka, Warszawa 1951.

Dygasiński A., Podwórzowe dramata, in: A. Dygasiński, Pisma wybrane, vol. 16, ed. B. Horodyski, Nowele i opowiadania, vol. 4, Warszawa 1951.

Dygasiński A., Wilk, psy i ludzie, in: A. Dygasiński, Pisma wybrane, vol. 16, ed. B. Horodyski, Nowele i opowiadania, vol. 2, Warszawa 1950.

Dygasiński A., Za krowę, in: A. Dygasiński, Pisma wybrane, vol. 6, ed. B. Horodyski, Nowele i opowiadania, vol. 1, Warszawa 1952.

Dygasiński A., Znajdka, in: A. Dygasiński, Pisma wybrane, vol. 8, ed. B. Horodyski, Nowele i opowiadania, vol. 1, Warszawa 1952.

Dygasiński A., Żerty chłop, in: A. Dygasiński, Pisma wybrane, vol. 6, ed. B. Horodyski, Nowele i opowiadania, vol. 1, Warszawa 1952.




DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2025.60.653-673
Data publikacji: 2025-11-28 08:32:30
Data złożenia artykułu: 2024-08-31 16:49:20


Statystyki


Widoczność abstraktów - 0
Pobrania artykułów (od 2020-06-17) - PDF (English) - 0

Wskaźniki



Odwołania zewnętrzne

  • Brak odwołań zewnętrznych


Prawa autorskie (c) 2025 Karolina Anna Chyła

Creative Commons License
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.