Kradzieże koni w międzywojennej Polsce
Streszczenie w języku polskim
Kradzież koni na ziemiach polskich była poważnym problem już w XIX w., który nie zmalał do czasu niepodległej Polski w 1918 r. W latach 1914–1921 na spadek pogłowia koni mieli nie tylko wpływ złodzieje zwani koniokradami. Wpływ na to miały oddziały wojskowe, które w latach 1914–1921 brały udział w wojennych zmaganiach, jakich szczególnie boleśnie doświadczyła Małopolska, Lubelszczyzna, a także pozostałe obszary na Wschodzie zwane Kresami. Wszystkie armie, odwołując się do prawa wojennego, legalnie rekwirowały albo bezprawnie rabowały konie. Niepodległa II Rzeczpospolita nigdy nie uwolniła się od zjawiska kradzieży koni. W latach 1918–1939 w Polsce skradziono od 80 do 100 tysięcy koni, z czego do ponad 50% kradzieży doszło na Kresach Wschodnich. W międzywojennej Polsce konie kradli indywidualni złodzieje lub całe wyspecjalizowane w tej przestępczości gangi. Były to dobrze zorganizowane grupy przestępcze, których kradzieże poprzedzały długie przygotowania i obserwacje. Gangi współpracowały z paserami, a także nieuczciwymi sołtysami, którzy załatwiali dokumentację legalizującą kradzież koni, którym złodzieje wcześniej zmieniali ubarwienie sierści. Takie konie na jarmarkach po konkurencyjnej cenie kupowały zaufane osoby, często zainteresowane zagranicznym przemytem. W 1938 r. policja ustaliła, że w Polsce mieszka 705 koniokradów i 200 paserów koni. W ten rodzaj przestępczości uwikłane były wszystkie narodowości zamieszkujące II Rzeczpospolitą. W zbiorowych uprowadzeniach koni prym wiedli jednak dość nielicznie zamieszkujący Polskę Romowie. Na niezamożnej polskiej wsi złodzieje koni byli najbardziej znienawidzoną grupą przestępców, złapani przez mieszkańców kilkakrotnie stali się ofiarami samosądów, których kilku koniokradów nie przeżyło.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Cichoracki P., Stołpce–Łowcza–Leśna 1924. II Rzeczpospolita wobec najpoważniejszych incydentów zbrojnych w województwach północno-wschodnich, Łomianki 2012.
Chwalba A., Wielka wojna Polaków, Warszawa 2018.
Ficowski J., Cyganie w Polsce, Gdańsk 2000.
Litwiński R., Policja Państwowa w województwie lubelskim w latach 1919–1939, Lublin 2001.
Metamorfozy Społeczne, t. 6, Margines społeczny Drugiej Rzeczypospolitej, red. M. Rodak, Warszawa 2013.
Rodak M., Mit a rzeczywistość. Przestępczość osób narodowości żydowskiej w II Rzeczypospolitej. Casus województwa lubelskiego, Warszawa 2012.
Razyhrayev O., Policja Państwowa w województwie wołyńskim w okresie międzywojennym, Warszawa 2019.
Sitkowski A., Jak walczyć z koniokradztwem w Polsce, Warszawa 1931.
Sprengel B., Policja państwowa w Toruniu (1920–1939), Toruń 1999.
Sprengel B., Posterunek ostatniej szansy. Policja i przestępczość w Chełmży w latach 1920–1939, Toruń 2007.
DOI: http://dx.doi.org/10.17951/rh.2022.54.377-404
Data publikacji: 2022-12-14 08:36:53
Data złożenia artykułu: 2021-01-19 18:29:42
Statystyki
Wskaźniki
Odwołania zewnętrzne
- Brak odwołań zewnętrznych
Prawa autorskie (c) 2022 Remigiusz Kasprzycki
Powyższa praca jest udostępniana na lcencji Creative Commons Attribution 4.0 International License.